Je scheiding verwerken - rouwen om verlies

De 4 rouwtaken van W. Worden

Een scheiding is een heftige levensfase. Een scheiding moet je verwerken. Scheiden valt onder het proces van rouwen. Loslaten. Verwachtingen bijstellen. Gemis, teleurstelling. Rouwen is  niet iets wat je alleen maar passief ondergaat. William Worden, een Amerikaanse rouwdeskundige, beschreef in 1992 vanuit die gedachte de 4 rouwtaken. Deze rouwtaken maak je ook mee wanneer je gaat scheiden. Wij willen daar deze keer aandacht aan schenken en er graag iets meer over vertellen. Niet met de bedoeling: zo moet het, anders ben je niet goed bezig. Dan zou het een norm zijn waaraan mensen moeten voldoen en dat is zeker niet de bedoeling. Meer vanuit het idee, dat het een houvast kan bieden in de chaos die er kan ontstaan in de tijd na zo iets ingrijpends als een scheiding. We merken geen verschil in verwerken wanneer mensen hun scheiding regelen in Bergen op Zoom, of scheiden in Goes, scheiden in Rotterdam, scheiden in Lansingerland of scheiden in Roosendaal. Wanneer je de emotionele fases in een scheiding kunt herkennen, kan het misschien  geruststellend zijn om bijvoorbeeld te lezen of te horen dat het heel normaal is dat je ook af en toe helemaal niets kunt voelen, dat je geheugen je in de steek laat, dat je een gevoel van onwerkelijkheid hebt, dat je zo verstrooid bent, dat je af en toe het gevoel hebt gek te worden.

Rouwtaak 1:

Wanneer je een scheidingsmelding krijgt, of je besluit uit elkaar te gaan, dan dringt langzaam de realiteit binnen van het verlies van je relatie onder ogen zien. Erkennen dat die ander er niet meer is, je huwelijk voorbij is. Dat bij een scheiding het gezin ook niet meer terug zal komen. Dat kost tijd. Niet alleen het weten met je verstand, ook het weten, laten doordringen in elke vezel van je lijf. Zonder nadenken toch weer dat extra bord op tafel zetten; de deur gaat open en je denkt dat je partner binnenkomt; denken dat je ex-partner  ineens op straat ziet. Dat gebeurt en is normaal.

Rouwtaak 2:

Na de eerste rouwfase in je scheiding volgt de volgende rouwtaak: Het aanvaarden en ervaren van de emotionele pijn, die het gevolg is van het verlies. Er ‘doorheen gaan’, zo wordt het ook wel eens gezegd. Er is verdriet in alle soorten en maten, gemis, soms ook opluchting dat er een einde kwam aan een moeilijke relatie. Er is verlangen en zoeken, soms ook juist niet-voelen.

• Er kan angst zijn: Om nog meer mensen te verliezen. En wat als ik zelf ziek wordt? En komt dit ooit nog goed? En hoe moet dat als er weer een nieuwe partner komt? Kan ik dat wel, opnieuw intimiteit toelaten? Zal ik ooit durven me weer aan iemand te binden, want nog een keer iemand verliezen, dat wil ik niet.
• Boosheid: Waarom moet dit mij overkomen? Waarom ben ik in de steek gelaten? Als die ander er niet was geweest, dan….., hoe moet het nu verder met de kinderen die de rest van hun leven gescheiden ouders hebben? Je kunt je in deze fase van je scheiding ook verwijten maken, er is eenzaamheid.
• Ook fysiek kun je je anders dan anders voelen: buikpijn hebben, een droge mond, geen zin in eten, het eten smaakt anders, moe zijn, slecht slapen. Iemand zei: “Ik miste iemand om tegenaan te kletsen. Soms had ik keelpijn van het niet praten.”
• Er kan drukte zijn in het hoofd: veel nadenken, onrust, een geheugen dat niet wil, veel dromen, moeilijker slapen. De een valt stil, een ander blijft maar bezig. Mannen doen dat anders dan vrouwen, kinderen anders dan volwassenen. Het is goed om het zó te doen als goed voor jou voelt.

Er zijn grote individuele verschillen in het ervaren van emoties. Bij de een gaat dat in heftige golven, bij een ander verloopt het rustiger, gelijkmatiger.

Rouwtaak 3:

De volgende fase in een echtscheidingsproces is de volgende rouwtaak: Je leven herinrichten na de scheiding, de draad weer oppakken, hoe moeilijk dat ook kan zijn. Het is verder leven met het gemis. Wat je altijd deed nu zonder die ander doen. Het beeld wat je had van je toekomst bijstellen. Dit vraagt aanpassing en soms nieuwe vaardigheden. De omgeving reageert anders op een paar dan op een alleenstaande – alleenstaande ouder. Een gescheiden ouder bijvoorbeeld is na de scheiding voor de maatschappij in een ander “hokje” geplaatst. Het gaat hier dus niet alleen om veranderingen in het dagelijks leven maar ook om veranderingen in de wijze waarop de maatschappij naar de gescheiden ouder, alleenstaande moeder, ex-partner en hoe je naar jezelf kijkt. Iemand vraagt aan een vrouw die anderhalf jaar geleden gescheiden is: ’Wanneer ga je weer je meisjesnaam gebruiken?’ Het brengt haar behoorlijk uit haar nog wankele evenwicht.

Rouwtaak 4:

Het verlies een plaats geven in je leven. Anders gezegd: het verlies verweven met je verdere leven. Die ander zal altijd verder leven in je hart. De relatie met iemand die fysiek aanwezig was, waar je mee kon praten, die je aan kon raken, is er niet meer. Er komt een andere relatie voor in de plaats, een symbolische. Je voortgezet ouderschap moet invulling krijgen, de contactregeling, zelf weer vinden, een combinatie zoeken, evenwicht vinden in alle bordjes hoog te houden. Het is ook je leven opnieuw zin geven, weer zin in het leven krijgen. Weer gaan houden van het leven en van mensen, je weer durven te binden.

Hoe nu verder?

Je zou kunnen zeggen: Deze 4 rouwtaken zijn aspecten van een scheidingsproces en hebben geen vaste volgorde. Je bent er telkens op misschien weer een andere manier mee bezig en ze dienen zich in willekeurige volgorde aan. Het is moeilijk te zeggen op welk moment een scheiding verwerkt is en of je het wel helemaal kunt verwerken. Mensen hebben meer of minder tijd nodig. Er bestaan geen regels voor hoe iemand die gemoedstoestand bereikt. Soms gaat de pijn nooit helemaal over terwijl het leven wel weer als zinvol wordt ervaren. Er komt een tijd, dat het verdriet milder wordt, dat het niet meer je hele leven beheerst. Het is op de achtergrond aanwezig, kan zich soms weer in alle hevigheid even aandienen. Een liedje op de radio, een geur, een voorwerp, iets uit het nieuws is genoeg om de eigen pijn weer even in volle hevigheid doen oplaaien. En er blijven moeilijke dagen. Toch ben je in staat je weer op de toekomst te richten.

Mediation - je hoeft het niet alleen te doen!

Tijdens onze scheidingsbegeleiding en mediation houden we rekening met ieders fase in de scheiding. Vaak loopt deze niet gelijk en is een partner al verder dan de ander. Je komt samen om je scheiding te regelen, maar ook ieder komt voor zichzelf. Alles belangen dienen gediend, rekening houdend met ieders rouwfase. Daar mag je op vertrouwen, dat maakt het verschil in de mediation aanpak van Mayet Mediators. Uit elkaar? Mét elkaar!

Omdat een scheiding nu eenmaal meer is dan het maken van financiële en juridische afspraken met je ex-partner. Lees hier meer over onze scheidingsbegeleiding.