Scheiden met een koophuis
Hoewel we elkaar allemaal het beste gunnen, hoort persoonlijk leed helaas ook bij het leven. Een scheiding bijvoorbeeld. En scheiden met een koophuis in het bijzonder zorgt voor emotionele, ingewikkelde en soms ook praktische uitdagingen. De combinatie ‘scheiden en koophuis’ is op papier niet de meest mooie match, maar omdat dit een intensieve aanpak vereist biedt mediation een uitkomst. Zeker als de mediation partij gespecialiseerd is in een scheiding met koopwoning. Mayet Mediators staat je in deze tijden graag bij.
Mayet Mediators biedt overzicht, rust en gepast advies. Juist omdat de gevolgen van een scheiding met koophuis niet altijd te overzien zijn. Krijg hieronder antwoord op de volgende vragen:
- Wie is de eigenaar van het koophuis op het moment van scheiden?
- Kun je na een scheiding in je koophuis blijven wonen?
- Kun je je ex-partner uitkopen?
- De verschillen tussen overwaarde en onderwaarde?
- Hoe zit het met scheiden met een koophuis én kinderen?
Wat te doen met een eigen huis bij scheiding?
Wat gebeurt er met het eigen huis bij een aanstaande scheiding? We kunnen ons voorstellen dat de gevolgen vooraf niet te overzien zijn. En los daarvan spelen gevoelens mee: zeker in het geval van kinderen, het omgaan met de nieuwe situatie van loslaten en het verdriet dat hierbij hoort.
Toch is het zaak om goed te weten wat te doen bij een scheiding met een eigen huis. Wie van de twee blijft er wonen? Is dat überhaupt wel vastgelegd? Is dat financieel haalbaar voor de een? Wat zijn de rechten van beide partijen van het koophuis bij een scheiding? Op wiens naam staat het huis eigenlijk?
Meestal is een koophuis gezamenlijk bezit. En alles wat gezamenlijk bezit is moet worden verdeeld. Huis én hypotheek. Hierin maak je keuzes, maar daarvoor zul je wel oog moeten houden voor de nieuwe situatie van beide kanten. Een scheiding hakt erin, maar juist bij beslissingen over het huis is het onderlinge gesprek essentieel.
Als jullie samen eigenaar zijn van de woning dan ligt de beslissing wat er gebeurt met het huis in scheiding bij allebei. Eventuele hypotheekschuld moet ook evenredig verdeeld worden. Dit alles wordt vervolgens vastgelegd, met het ook op de toekomst.
Meedenken bij een scheiding met eigen huis
Met een stappenplan ‘Scheiden met een eigen huis’ proberen we houvast te bieden voor mensen die door emotie of andere redenen even niet meer weten wat de beste manier is om door deze vervelende levensfase heen te komen. Verderop in dit artikel lichten we het een en ander nog even toe. Scheiden met eigen huis hoeft geen groot issue te zijn, maar we kunnen ons voorstellen dat enige grip hierbij kan helpen. Daar denkt Mayet Mediators graag in mee.
De diverse stappen, in logische volgorde:
- Check wie de officiële eigenaar is: dat is de leidraad voor wie in de toekomst in het huis kan blijven wonen na de scheiding, of wie recht heeft op een deel (of niet). Ben / was je in gemeenschap van goederen gehuwd, dan is ieder voor 50% eigenaar van de woning. En daarmee ben / was je ook allebei verantwoordelijk voor het aflossen van de resterende hypotheek.
- Maak vervolgens samen afspraken, in alle openheid: kun je tijdens het scheidingsproces de woning verdelen, of is verkopen aan derden de enige mogelijkheid? Bepaal bij de verdeling eerst wie in het huis kan blijven, wat vervolgens bij de bank geregistreerd en goedgekeurd moet worden. Degene die na de scheiding in het huis blijft wonen moet mogelijk de ex-partner uitkopen.
- Schakel een mediator in: als samen praten niet lukt, door emotie, conflict of wat dan ook, dan is een neutrale bemiddelaar een goed alternatief om over de rechten van jullie koophuis te praten. Doel is altijd: het vinden van een gezamenlijke oplossing, met compassie voor elkaar. Daar is Mayet Mediators sterk en oprecht in.
- Laat de rechter beslissen: als het niet anders kan, dan oordeelt de rechter over het (gezamenlijke) huis. Iedere partij heeft dan een eigen advocaat en beide advocaten onderhandelen over het koophuis, in het scheidingsproces.
In je koophuis blijven wonen na de scheiding
Als je graag in je koophuis wilt blijven wonen, juist ook na de scheiding, dan moet er wat geregeld en vastgelegd worden. Daarnaast is financiële haalbaarheid ook een issue. De bank geeft hierover uitsluitsel en goedkeuring.
Het is zeer begrijpelijk als een van de twee het huis wil behouden na een echtscheiding, maar vanuit juridisch en financieel oogpunt moet het wel te realiseren zijn, zonder dat je in de rode cijfers komt te zitten. En als dat allemaal kan, is dat prima: zowel je ex-echtgenoot uitkopen áls genoeg inkomsten hebben om in het huis te blijven wonen. Naast Mayet Mediators is de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) een landelijke instantie die een oplossing kan bieden in maandlasten, als één van de twee het koophuis wil behouden.
Samen eigenaar blijven, ook na de scheiding
Er is een andere optie, als je niet alleen in staat bent om de vaste lasten van je koophuis te dragen, en dat is: alsnog samen eigenaar blijven. Zoiets heet dan ‘het in onverdeeldheid laten van de woning’. Deze constructie onstaat als je in goede harmonie afspraken kunt maken met je voormalige partner. De ander moet bijvoorbeeld bereid zijn om bij te dragen aan de kosten van het koophuis, terwijl hij / zij ergens anders gaat wonen. Een reden om hiervoor te gaan kan het belang van kinderen zijn: door het koophuis samen te behouden ná de scheiding bied je je kinderen in ieder geval eenzelfde thuis als voorheen. De kinderen hoeven dan bijvoorbeeld ook geen keuze te maken voor een nieuwe school, nieuwe bijbaan, enzovoorts.
Soms is het gezamenlijk eigenaar blijven van een koophuis slechts tijdelijk van aard, om enige tijd te overbruggen voor de ander, zodat hij / zij een ander huis kan zoeken zonder strakke tijdsdruk.
Je ex-partner uitkopen bij een scheiding
We gaan wat dieper in op de meest voorkomende situatie: je koopt je ex-partner uit tijdens de scheiding, waardoor je zelf (alleen) in het huis blijft wonen. Als duidelijk is wie van de twee in het koophuis wil blijven, is het cruciaal dat diegene ook de lasten van de hypotheek kan dragen.
De hoogte van het bedrag bij het uitkopen van je ex is afhankelijk van de waarde van de woning op dát moment. Bijvoorbeeld aan de hand van een actuele WOZ-waarde, of een waardebepaling van een taxateur. Daarnaast is er meestal ook nog een hypotheekschuld. Als de waarde van het huis hoger is dan de hypotheekschuld, is er sprake van overwaarde.
Vervolgens speelt de samenlevingsvorm op dat moment een rol: getrouwd in gemeenschap van goederen? Of onder (beperkte) gemeenschap van goederen, de vorm die ná 1 januari 2018 de standaard is geworden? Dat maakt een verschil. Stel dat jij het koophuis al had voordat je trouwde, dan is de kans bij een scheiding groot dat deze woning van jou blijft, in het geval van ‘na januari 2018’. Dit is overigens niet helemaal zwart-wit: tijdens de relatie kun je samen investeringen of grote aflossingen hebben gedaan. Dat is van invloed op de uitkoopsom voor je ex-partner.
Samenvattend: hoe wordt de hoogte van het uitkoopbedrag bepaald?
- Waarde van de woning (WOZ of taxatie)
- Openstaande hypotheekschuld
- Eventuele overwaarde eigen huis
- Alles afhankelijk van de te ontbinden samenlevingsvorm!
Scheiden met koophuis en kind(eren)
Misschien wel het meest gevoelige aan scheiden is als je samen zowel een koophuis maar vooral ook kinderen hebt. In het scheidingsproces kan er tussen beide partners, in meer of mindere mate, wrijving ontstaan waar de kinderen vaak leed van ondervinden. Mayet Mediators biedt beide partijen dan de helpende hand door ook het belang van kinderen mee te wegen, ongeacht of er sprake is van een koophuis of niet. We kunnen voorkomen dat een scheiding tot vechtscheiding leidt, waar kinderen de dupe van worden.
Mayet Mediators begrijpt dat jullie én jullie kinderen ook na de scheiding fijn willen blijven wonen. Voor kinderen is het waardevol als zij het ouderlijk huis als thuis kunnen behouden, als één van de twee ouders in het koophuis blijft. Twee nieuwe woonomgevingen kan misschien te overweldigend zijn, bovenop de emoties en indrukken die er al zijn.
Wij kiezen ervoor om ook kinderen te horen, in het hele proces van scheiden en wonen. Discreet en gepast. Een ouderschapsplan is een wezenlijk onderdeel van scheiden terwijl je kinderen (en een koophuis) hebt. En kinderen zijn in onze ogen een volwaardige (derde) partij tijdens de scheiding. Daar kunnen en mogen we niet omheen. Meer lezen over scheiden met kinderen?
Scheiden en de overwaarde van je huis
Het is al eerder genoemd: als je je ex-partner wenst uit te kopen wordt er naar de waarde van je huis gekeken. Als blijkt dat de waarde hoger is dan de resterende hypotheekschuld, is er sprake van een overwaarde. En de overwaarde is van invloed op de verdeling.
Als je samen eigenaar was van het huis en één van de twee blijft er wonen, dan heeft de ander recht op de helft van de overwaarde. Dit kun je betalen met geld van je eigen spaarrekening, als dat toereikend is, of je kunt kiezen voor een financiering. Bij Mayet leggen we je de mogelijkheden uit, ook voor de partner die het huis verlaat en met de overwaarde een nieuw koophuis wil financieren. Hier zitten enkele belastingregels aan vast.
Scheiden en de onderwaarde van je huis
Bij een onderwaarde van het huis kan het zijn dat je de restschuld onderling moet verdelen. Ook dat is weer afhankelijk van de afspraken die eerder onder huwelijkse voorwaarden zijn gemaakt, of niet. In gemeenschap van goederen getrouwd geweest? Dan ben je allebei voor 50% verantwoordelijk voor het verlies, na de scheiding.
Kort door de bocht: verlaat je het koophuis na een scheiding en de ander blijft, dan moet je nog wel de helft van de schuld afdragen aan je ex-partner, die het huis in zijn geheel overneemt.
Rust bieden bij een scheiding met koophuis
Kortom: kom je er samen niet uit en is het lastig om je scheiding rond te krijgen, om wat voor reden dan ook? Mayet Mediators staat jullie bij, ook als er zaken geregeld moeten worden rond het koophuis. We bieden de rust, het overzicht en proberen van mens tot mens enige lucht en stabiliteit te geven, in tijden dat het hard nodig is. Meer lezen over een eigen woning en scheiden?
We staan via telefoon en e-mail klaar om vragen te beantwoorden. Het is natuurlijk ook mogelijk een orientatiegesprek in te plannen!